Sunday, April 26, 2009

Τριποταμιά "Μπέλεσι" Γορτυνίας


Στην εσχατιά της νοτιοδυτικής Γορτυνίας του Ν. Αρκαδίας και στο σημείοπου ενώνονται τα τρία μεγαλύτερα ποτάμια της Πελοποννήσου, Αλφειός, Ερύμανθος και Λάδωνας, είναι από τα πολύ παλιά χρόνια χτισμένο το χωριό Τριποταμιά (Μπέλεσι), μαζί με τους οικισμούς του Καπελίτσα, Πέρα - Χωριό και Χάνια (οι δύο τελευταίοι έχουν εγκαταλειφθεί εδώ και τριάντα περίπου χρόνια και οι κάτοικοί τους έχουν εγκατασταθεί στην Τριποταμιά).


Η ιδιαίτερα κομβική αυτή περιοχή της Τριποταμιάς προσείλκυσε το ενδιαφέρον του ανθρώπου για μόνιμη εγκατάστασή του εδώ και πάνω από δύο χιλιάδες χρόνια, όπως τουλάχιστον έδειξαν τα πρώτα αρχαιολογικά ευρήματα που αποκαλύφτηκαν κατά τις πρόσφατες (Σεπτέμβριος 2008) ανασκαφικές εργασίες, που άρχισαν να γίνονται στην περιοχή, για την ανακάλυψη του τάφου του Κόροιβου, του πρώτου Ολυμπιονίκη, νικητή στο αγώνισμα του δρόμου (Παυσανίας, 26.5.3), και άλλων αρχαιολογικών χώρων.


Η Τριποταμιά, με την πριν το 1928 ονομασία Μπέλεσι, πρωτοεμφανίζεται στο Οθωμανικό κατάστιχο με αριθμ. ΤΤ560, που πρόσφατα δημοσιοποιήθηκε από τον Τούρκο ιστορικό, Δρ. Λεβέντ Καγιάπιναρ και καλύπτει την περίοδο 1566-1574. Στο ιστορικό αυτό έγγραφο ο Δήμος (Kaza) της Καρύταινας περιλαμβάνει 249 χωριά, μεταξύ των οποίων και του Μπέλεσι, με τρεις οικογένειες και έσοδα 1393 άσπρα (τουρκικά χρήματα). Στην απογραφή του Γκριμάνι το 1700 το Μπέλεσι έχει 15 οικογένειες και55 συνολικά κατοίκους.


Από το 1700 μέχρι και το 1815, όπου έχουμε την απογραφή του Πουκεβίλ και το Μπέλεσι να έχει 150 κατοίκους, δεν έχουμε πληθυσμιακά στοιχεία του χωριού, γιατί, όπως συνέβαινε με όλες τις τουρκοκρατούμενες περιοχές, οι Τούρκοι απέφευγαν τις απογραφές λόγω θρησκευτικών αντιλήψεων. Εμμέσως πάντως συμπεραίνεται ότι κατά το χρονικό διάστημα 1700-1815 παρατηρείται αύξηση του πληθυσμού του χωριού.Στις απογραφές που ακολουθούν μετά το 1815, με εξαίρεση αυτήν του 1829, όπου παρατηρείται μείωση του πληθυσμού λόγω των θυμάτων κατά τη διάρκεια της Επανάστασης, ο πληθυσμός του χωριού συνεχώς αυξάνεται, με κορύφωση την απογραφή του 1951, όπου ο αριθμός των κατοίκων φτάνει τους 718. Στη συνέχεια σε όλες τις απογραφές που γίνονται σημειώνεται σταδιακή μείωση του πληθυσμού εξαιτίας του μεταναστευτικού ρεύματος που ξεσπά τόσο για χώρες του εξωτερικού (Γερμανία, Αυστραλία, Καναδά κ.λπ.), όσο και για τα μεγάλα αστικά κέντρα του εσωτερικού (Αθήνα, Πειραιά κ.λπ.).


Το Μπέλεσι, μετά την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό και συγκεκριμένα κατά την περίοδο 1845-1870, υπήρξε πρωτεύουσα του τότε Δήμου Θελπούσης, με δήμαρχο τον Μπελεσαίο Παναγιώτη Ν. Καφετζή, και εξ αυτού του γεγονότος αποτέλεσε το κέντρο των δημοτικών και πολιτικών εξελίξεων αλλά και των έντονων κομματικών αντιπαραθέσεων αυτής της περιόδου, αφού, σύμφωνα με την εκλογική νομοθεσία, οι εκλογές τότε διεξάγονταν στην έδρα του Δήμου. Επίσης το Μπέλεσι τότε υπήρξε και το κέντρο της εκπαίδευσης, αφού το μοναδικό δημοτικό σχολείο σε ολόκληρο το Δήμο λειτουργούσε εκεί επί μία περίπου 20ετία, όσο δηλαδή η έδρα του Δήμου ήταν εκεί.


Σήμερα η Τριποταμιά, συγκριτικά με τα περισσότερα Χωριά της Γορτυνίας, παρουσιάζει μια κατά κάποιον τρόπο σταθερή κατάσταση από άποψη νοικοκυριών με νέους ανθρώπους, οι περισσότεροι των οποίων ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία και δευτερευόντως με την γεωργία. Συγκεκριμένα υπάρχουν γύρω στις 10 έως 12 κτηνοτροφικές μονάδες, με συνολικό αριθμό 2.500 χιλ. ζώα (πρόβατα).


Τα πιό πάνω είναι απόσπασμα απο το βιβλίο του συμπατριώτη μας φιλόλογου καθηγητή Σωκράτη Παν. Μάσσια με τίτλο «Στις όχθες τριών ποταμών, η ιστορία της Τριποταμιάς (Μπέλεσι) και των οικισμών της Καπελίτσα, Πέρα-Χωριό, Χάνια». Πύργος 2005.